Ustanova socijalne zaštite Daun sindrom centar Banjaluka" (USZ DSC BL) proslavlja svoj veliki jubilej – 15 godina postojanja i pionirskog rada u socijalnoj rehabilitaciji, osamostaljivanju i radnom osposobljavanju osoba sa Daun sindromom.

Svečana akademija pod nazivom “15 godina USZ DSC BL” održaće se 5. decembra 2025. godine u 13 časova, u Multimedijalnoj sali u krugu Čajaveca u Banjaluci, gdje će se okupiti brojni gosti, partneri i prijatelji Centra.

Od osnivanja do prve i jedine ustanove

​Centar je osnovan 2010. godine uz snažnu podršku tadašnjeg gradonačelnika i Grada Banjaluka. Već na samoj osnivačkoj skupštini, podršku je dao i Daun sindrom centar Pula, s kojim je tada sklopljen ugovor o saradnji. Ubrzo nakon toga, uslijedio je radni sastanak u Ministarstvu porodice, omladine i sporta Vlade Srpske kod tadašnjeg ministra Proke Dragosavljevića, što je bio ključni korak u institucionalizaciji podrške.

Ključna prekretnica dogodila se 2016. godine. Pod pokroviteljstvom predsjednika Milorada Dodika, na Jahorini je pokrenut inovativni program socijalne rehabilitacije, osamostaljivanja i radnog osposobljavanja osoba sa DS-om. Ovaj program, čiji je tvorac i sprovoditelj Zoran Jelić, nosi naziv PAIN (Pokušaj, Analiziraj, Izvrši, Nastavi) i koristi terapijske vještine tradicionalne Kineske medicine (refleksoterapije, Moxa terapije) i ekspresivne Art terapije kako bi se eliminisao strah i ojačalo samopouzdanje korisnika.

​Kruna institucionalnog razvoja desila se 2020. godine kada je, uz pomoć i podršku ministra zdravlja Alena Šeranića i resornog ministarstva, Daun sindrom centar Banjaluka postao prva i jedina ustanova socijalne zaštite i centar za socijalnu rehabilitaciju lica sa DS-om u Republici Srpskoj.

​Revolucija u praksi: Od kuhara do zaposlenih u državnoj instituciji

​Centar je razvio revolucionarne programe socijalne rehabilitacije:

​Radno osposobljavanje: U Banji Vrućici i na Jahorini formirane su DS Komune (2019.), gdje se osobe sa DS-om osposobljavaju za konobare i kuhare, sobarice, radnike u vešeraju, kao i travare, pčelare i vrtlare (uz proizvodnju organske hrane). Zlatna medalja osvojena na gastronomskom festivalu u Moskvi 2021. potvrđuje svjetski kvalitet programa.

​Umjetnost i sport: Centar je pokrenuo Školu glume (čuvena predstava “Mali Princ”), čiji je film 2020. proglašen najboljim filmom o osobama sa DS na festivalu u Los Angelesu. Takođe, pokrenute su škola fudbala i škola atletike.

​Integracija i zapošljavanje: Centar je postigao najveći cilj – stvarno integrisanje korisnika. U 2024. godini, 6 osoba je zaposleno na Jahorini. Poseban presedan napravio je ministar Staša Košarac zaposlivši djevojku sa DS u Ministarstvu vanjske trgovine BiH, čime je postala prva osoba sa DS zaposlena u državnim institucijama BiH. Godine 2025. krenulo je zapošljavanje i u M:telu.

​Budućnost i međunarodni LIDS Institut

​Na Jahorini 2025. godine otvoren je “LIDS” (Lazaro institut za DS), drugi u svijetu, a prvi u Evropi međunarodni institut za DS. Centar ima snažnu mrežu saradnje sa DS institucijama u Austriji, Češkoj, Njemačkoj, Poljskoj, Rusiji, Srbiji i Crnoj Gori, a ambasadorka LIDS Instituta je Tamara Vučić.

​Na Svečanoj akademiji 5. decembra, pored prisustva visokih zvanica iz Vlade Srbije i Republike Srpske, biće formiran i prvi bokserski klub za osobe sa DS, uz podršku Bokserske federacije Austrije, Bokserskog saveza Srbije i Hrvatske. Posjetioci će moći da pogledaju izložbu fotografija “RETROSPEKTIVA 15 GOD DSC BL” i kratki film o Centru.

​Kroz 15 godina predanog rada, USZ DSC BL, pod vodstvom Zorana Jelića i uz podršku brojnih ambasadora i partnera (poput prof. dr Vlade Đajića), uspješno je transformisao predrasude, dokazujući da osobe sa DS imaju potencijal da budu društveno vidljive i korisne, mijenjajući time stavove društva u cjelini.

Naučna fondacija “Nikola Tesla” na Svečanoj akademiji 5. decembra uručiće Zoranu Jeliću medalju i povelju Nikole Tesle za rad i životno djelo.